Artelatza (Erdaraz alcornoque eta Zarautzen arkamurka) hitza entzutean gehienoi burua Extremadurara edo Portugalera joaten zaigu, han direlako zuhaitz mota honetako baso izugarriak. Baina harritzekoa bada ere, hemen inguruan baditugu artelatz basotxo politak, Meaga eta Garate gainetan eta hemendik Zarautzeko Santa Barbara bitartean. Zuhaitz hauek artearen itxura dute, baina azalean nabarmentzen dira, artelatzek askoz ere latzagoa dutelako eta legez babestuta daude gutxi geratzen direlako Euskal Herrian. Baina badute nahiko lan, lur horien jabeek mahastiak jarri nahi dituztelako, honek diru gehiago ematen baitu.
