Efemerideak

• 1654-1-30. Diputazioak idatzitako gutun bat irakurri zuten, erregeak bidalitakoaren kopia batekin batera, esanez eskatutako soldaduak prest egon zitezela martxoaren lehen egunetan Kataluniara bidean jartzeko. Diputazioak Bidaniko San Bartolome elizara deitu zuen, otsailaren 10ean, batzar berezia egiteko.
• 1654-1-11. Pregonariak deituta, lehen aldiz, parrokian egin nahi zen obra handia jarri zuten enkantean, herriko plazan, baina ez zuen inork bereganatu.
• 1654-1-11. Soreasu errota hartu zuen urtebeterako Inazio Arzuagak, 230 dukat ordainduz.
• 1654-1-10. Maisu harginekin harremanak izan ondoren, parrokian egin behar ziren obra handiak enkantean jartzea erabaki zuten. Hamabost egunean behin egingo zuten enkantea Bazko eguna bitartean, esanez langintza hartzen zuenak sei urteren barruan amaitu beharko zuela: lehen unean mila dukat emango zizkioten eta beste 500 urtean. Herriko parrokian ez ezik, Urrestillakoan ere langintza honen berri adieraztea erabaki zuten, eta Gipuzkoako beste zenbait herrietara albisteak bidali zituzten, maisuek jakin zezaten.
• 1653-11-25. Alkateak San Agustingo sarrerako atearen gainean egon ohi zen herriaren armarria zergatik kendu zuten jakin izan nahi zuen, eta herriak zeuzkan eskubideak kontuan izanik berriro jartzea derrigorrezkotzat zuela adierazi zuen. Alkatea eta fidelari agindu zieten komentuko priorearekin harremanetan jarri eta armarri berria egiteko, lehengoa zegoen tokian jartzeko.
• 1653-11-23. Herritarren gogoa parrokia egokitzea eta amaitzea zen, eta Joakin Mendizabal fidelari eta Saloguen lizentziatuari agindu zieten inguruko maisuei deitzeko, horien iritziak jasotzeko.
• 1653-10-24. Herriko fidelak jakinarazi zuen agindu zioten bezala erakutsi zizkiola Saloguen lizentziatuari Erdi kaleko zoruari buruz eginik zeuden eskriturak eta agiriak, eta hark eman zuela iritzia, harategiak egiteko lurraldea erosteko herriak zer egin behar zuen adieraziz.
• 1653-10-10. Mari Cruz Azpeitiak laguntza eskatu zuen berak zazpi urte bete bitartean hazi zuen utzitako haurrarentzat, herriko ospitalak hilean eskatzen zituen hiru erreal emateko ezinezkoa egiten zitzaiolako artean lanari heltzea. Horrela egitea erabaki zuten, beste behartsuekin bezala.
• 1653-9-17. Alkateak jakinarazi zuen Azpeitian eta Azkoitian, Diputazioaren aginduz, 250 soldadu irlandar sartu zirela, eta bi herrien artean Loiolan eginiko bileran Diputazioaren aurrean euren kexa agertzea erabaki zutela. Horretarako, herriaren aldetik Martin Eleizalde kapitaina izendatu zuten ordezkari, eta azkoitiarren aldetik Cristobal Idiakez kapitaina.
• 1653-9-10. Diputazioak idatzi zuen, esanez izurritea zela Frantziako zenbait tokitan, eta herriak erabaki zuen guardiak jartzea herriaren sarreretan.
• 1653-8-27. Udaletxean Frantzisko Zelaiaran Ofizio Santuko komisarioa azaldu zen, Frantzisko Goitia erretorea hiltzean apezpikuak haren posturako izendatu zuela esanez.
• 1653-8-15. Frantzisko Goitia parrokiko erretorea hiltzean Adrian Elordi bere tenientea ordezko izendatzea eskatu zion Udalak Iruñeko apezpikuari.
• 1653-7-27. Domingo Gerrenzuri eta Joxe Goenaga berme bidez aske utzi zituztela adierazi zuten. Herriak berme horiek erreal probisioak agintzen zuen bezala ordaintzea erabaki zuen. Horretarako zenbait herritar izendatu zituen.
• 1653-7-5. Alkateak jakinarazi zuen Joseph Goenaga eta Domingo Gerrenzuri atxilotuak prest zirela Valladolidera (Espainia) irteteko Agustin del Castillo alguazilarekin, Loiola sendiaren etxe batzuk lurreratu zirelako herriko enparantzan. Herriari ukitzen zion gaia izanik, bien artean Juan Anziaren eskuetan zen dirutik zilarrezko ehun dukat banatzea erabaki zuten.
• 1653-6-25. Herrian zen kanpai-egile batekin harremanetan jartzea erabaki zuten, parrokiko bi kanpai hautsiak funditzeko.
• 1653-6-12. Domingo Lopez Arandia alkatea atxiloturik zeukan Valladolideko (Espainia) Chancilleria Errealeko alguazilak. Haren teniente Inazio Agirre aukeratu zuten alkatetzan hutsunea betetzeko.
• 1653-6-6. Matias Inazio Zuazolak auzia jarri zien herriko fidel Domingo Gerrenzuri eta Joseph Goenaga erregidoreari, Loiola sendiak enparantzan zituen etxeak bota zituztelako. Herriak batzordea izendatzea erabaki zuen basoak saldutakoan diruak kobratzeko. Horrela, herriaren aldetik bi agintariak defenditu nahi ziren.
• 1653-6-6. Valladolideko (Espainia) Chancilleria Errealak alkatea atxilotzea aginduta zeukan. Horrek gastu handiak sortuko zizkion berari eta herriak ehun dukat ematea erabaki zuten.
• 1653-5-27. Soreasu errota enkantean jartzea elizaren bidez jakinaraziko zela erabaki zuten.
• 1653-5-9. Urrestillako zubia baino gorago zegoen bidea konpontzea erabaki zuten. Gaizki zegoen, eta gurdiak zubitik igarotzen ziren.
• 1653-3-30. Enparantzan ziren etxeak bota zirelako Alcañicesko (Espainia) markes Matias Inazio Zuazolak herritar bati auzia jarri zion, eta herriak honen defentsa ordaintzea erabaki zuen.
• 1653-2-14. Hilaren 17an Bidaniko San Bartolome elizan egingo zuten batzar berezian erregeak eginiko soldaduen eskaerari erantzuteko, herriak nolako erabakia agertu behar zuen erabakitzen ahalegindu ziren agintariak, baina nahiko iskanbila sortu zen eta azkenean bozketa bidez hartu zuten erabakia.
• 1653-2-1. Probintziak Bidaniko San Bartolome elizan hilaren 17an egin zen batzar berezira deitu zuen, eta herriak Iñigo Alzaga alkatea, Martin Eleizalde eta Saloguen lizentziatua izendatu zituen prokuradore Bidanira joateko. Batzarreko gai nagusia erregeak laguntza eske eginiko deialdia izan zen. Herria, berriz, sekulako larrialdian zen orduan.
• 1653-1-9. Loiola etxean, herriko enparantzako etxeak botatzean egindako gastuen berri adierazi zuten: 799'5 erreal guztira.
• 1652-9-25. Behin eta berriz herriaren kontuak ikusi ondoren, eta aurreko urtean alkatetzan izan zen Inazio Agirre udaletxera deiturik, bere garaiko gastu batzuen berri eman zezan, herriaren erabakien aurkako gastu bakar batzuk egin zituen, Joseph Goenaga eskribauak prestatutako txostenak zioenez. San Miguel egunean herritarren aurrean guztiaren berri adieraztekotan gelditu zen.
• 1652-8-22. Probintziak adierazi zuen Zaragoza hirian (Espainia) izurritea zela eta herrietan guardiak egitea egokia zela. Ohiko postuetan guardiak egitea erabaki zuten: Bustinzuriko Gurutzean, Madalenako ermitan eta Enparango zubian.
• 1652-1-19. Ofizio Santuko Komisaria zen Frantzisko Zelaiaran eta Frantzisko Landa apaizak agertu ziren udalbatzarrean baimena eman ondoren zenbait eskaera egin zizkioten herriari. Eskaeretako bat parrokiko elizaren teilatua konpontzeko izan zen. Hauek kanporatu ondoren hartu zituzten erabakiak herriko agintariek.
• 1652-1-19. Parrokiko etxezain Inazio Oriari diru kontuen berri emateko eskatu zion herriak.
• 1652-1-5. Sebastian Lete udaltzainak, herriko dorrean bizi zenez, herriko ordularia zaintzen bera ardura zitekeela-eta eskaera egin zuen. Agintariek baiezkoa eman zioten, egun horretatik hasiz, aurrez Martin Concejok jasotzen zuen soldata berarekin.
• 1652-1-5. Parrokiko elizarako aulkiak eginak zituen Juan Apaeztegi maisuak, eta elizari haiek ordaintzeko eskatzea erabaki zuten.
• 1652-1-5. Alkateak jakinarazi zuen -aurrez herriak erabakita bezala eta erregeak probintziari eginiko eskariari erantzunez- Bartzelonarako lau soldadu bidali zituela, 50 dukat ordaindu ondoren.
• 1651-12-1. Domingo Kortaberriak eta Inazio Agirrek Arrasaten egindako Batzar Nagusian hartutako erabakiaren berri eman zuten: urtean behin eta eguberri bigarren egunez probintziko herri eta bailara guztietan arma erakusketa egitea, biztanle bakoitzak bere arma erakusgai jarriz. Agindua parrokien bidez zabaltzea erabaki zuten eta gisa horretan jakin zuen herritar bakoitzak bere betebehar berriaren berri.
• 1651-8-18. Batzarrean Antonio Zabala San Agustin komentuko priorea eta Manuel fraide eta haren laguntzailea agertu ziren santuaren egun bezperan eta egunean, ohitura jarraituz, agintariek elizkizunetan eta bazkarian izatea gogoko zutela adieraziz. Bertara azaltzea erabaki zuten, eta zahagi bat ardo, ahari bat, erretako anega bat ogi eta elur zama bat bazkarirako komentura bidaltzea agindu zen.
• 1651-8-18. Mariana Plazaolak Komuntzo baserrian konponketa lanak egiteko egurra eskatu zuen eta Udalak ebakitzeko baimena eman zion, herriaren lurraldeetan izan ezik.
• 1651-7-14. Alkateak gogorazi zuen ohiko feria ospatuko zela, herriko patroiaren eguna hurbil baitzen. Mesede handirik sortzen ez bazuten ere herritarren txanponak eskuratzera kanpotar merkatariak etorriko zirela ere jakinarazi zuen. Herriak erabaki zuen kanpotar merkatariei zerga ezartzea egun horietarako, eta ordaintzea nahi ez zuenari ez uztea bere postua herrian izatea.
• 1651-6-23. Alkateak proposatu zuen San Inazio festetarako zezenak ematen zituzten herritarrekin hitz egitea. Herritar horiek eta agintariek euren kontura zezen bana ematera konprometitu ziren.
• 1651-2-17. Valladolideko (Espainia) Chancilleriako kaparetasun alkate Pedro Gamarra zoriontzea erabaki zuten, Pedro Arriaga Ormaegiren alabarekin ezkondu zelako.
• 1651-1-15. Gonbidapen, eskaintza eta osperik gabe meza berriak ematea erabaki zuten.
• 1649-7-9. Diputazioak Frantzian eta Baionatik hamar bat lekoa, 14.000 soldadu eta 1.500 zaldidun zirela albistea eman zuen. Eta ezinezkoa bazen ere jakitea zer asmorekin bildu ziren, herritar eta biztanle guztiak armak eta munizioak eskuetan zituztela, behar zen tokira irteteko prest egotea beharrezkoa zela adierazi zuten. Hurrengo igandean, hilak 11, berria parrokien bidez zabaltzea erabaki zen, baita hil honen 18an arma erakusketa egitea ere. 500 maraiko isuna eta zortzi eguneko kartzela zigorra ezarri zen agindua betetzen ez zuenarentzat.
• 1649-7-3. Atxaga etxean aurkitutako mutikoa gurasoek aurkitu bitartean, herriaren kontura haztea erabaki zuten. Alkateari erregutu zioten gurasoak aurkitzeko ahalegin guztiak egitea; izan ere, bataiatu gabe hiltzeko arriskuan utzi zuten haurra eta "ongi merezia" zeukaten zigor berezia.
• 1649-6-25. Alzaga dorreetxearen eskailera azpian ume bat aurkitu zuten goizean, bataiatua zen edo ez adierazten zuen paperik gabe. Emaginak ikusi ondoren, sei edo zapi eguneko mutikoa zela jakin zuten.
• 1649-6-23. Diputazioak albiste bat eman zuen: Andaluzian (Espainia) eta Portugalen izurritea zela. Probintzia arriskuan zegoen horrela, eta guardiak egitea erabaki zuten ospitalean, Enparanen eta Madalenan.
• 1649-6-23. Parrokiko etxezainari agintzea erabaki zuten Pedro Likona maisuaren oinordekoei ordaintzeko, honek parrokian egin zituen lanak oraindik ordaindu gabe zeudelako.
• 1649-5-9. Parrokiko patroiari buruzko auzia jarraitzeko udalbatzar nagusian mozioa aurkeztu zuen alkateak. Guztien baiezkoa jaso zuen, eta horretarako urtean 600 dukat gordetzea onartu zen, erdia herriaren aldetik eta beste erdia boluntario eskaintzen zenarekin.
• 1649-1-29. Domingo Aranguren eta Juan Arzadun apaizak egindako eskaera kontuan izanik, herriak Elolaren kaperako kaperau izendatu zituen.
• 1648-12-18. Azkoitian egindako Gipuzkoako Batzar Nagusien bileran esandakoaren berri eman zuten. Batzarrean apaizen semeak herriko agintari ez aukeratzea erabaki zuten. Erabakia garaia iristen zenean kontuan izatea eta albistearen berri lehen Herri Batzar Nagusian ematea erabaki zuten.
• 1648-12-11. Fidelak adierazi zuen Malkorra errotarako bidea egoera larrian zegoela, gurdiak pasatu ezinda, eta hori zela-eta ezinbestekotzat jotzen zuela errotaren jabeek zubia konpontzea. Alkateak eta Larraar erregidoreak zubiaren egoera ikustea erabaki zuten, horren arabera errotaren jabeei zubi berria eginarazteko edo ez.
• 1648-10-30. Lehen igandean agintarien baimenik gabe burdin gurpilak zituzten gurdiak ibiltzea debekatuta zegoela parrokien bidez adieraztea erabaki zuten.
• 1648-10-16. Juan Larraar erregidoreari agindu zioten unean Azkoitian zen Diputaziora joateko eta Martin Eleizalde kapitainarekin harremanetan jartzeko; izan ere, probintziaren izenean erregeari aurkezteko egindako txostenaren hasieran idatzi zuen nola joan ziren tolosarrak Hondarribiko herriari laguntzera, bera kapitain zenean, eta ondoren berrehun gipuzkoar aipatzen zituen, xehetasun gehiago eman gabe. Hari esan zioten 77 soldadu azpeitiar sartu zirela Hondarribian, Iñigo Lopez Ondarra kapitain zutela eta, txostenean tolosarrak aipatzen zituen bitartean, azpeitiarrak alde batera utzi zituela.
• 1648-8-30. Hildako animaliak ibaira botatzen zirela-eta kexak jaso zituzten, ibaiak ur gutxi baitzuen eta ura kutsatu eta gaitzen bat sortzeko arriskua baitzegoen. Hildako animaliak ibaira botatzea debekatuta zela herrian zabaltzea erabaki zuten, bostehun maraiko isunaren azpian. Hildako animaliak erre edo lurperatu egin beharko zirela adierazi zuten.
• 1648-7-6. Martin Abaria maisuak Urrestillako elizarentzat eginiko moldaketa ontzat hartu zuten. Domingo Eizmendi, Martin Irarrietagozoa eta Juan Zaldua maisu harginek euren iritzia azaldu zuten eta zer gehitu behar zen jakinarazi zuten.
• 1648-3-22. Olazko ermitan eginiko batzar berezian, Espainiako erregeari Kataluniako kanpainarako 200 soldaduz osatutako taldea eskaintzea erabaki zela esan zuten; haien soldata, gehienbat, probintziak ordaindu zuen. Herriak biztanleen artean 3.000 erreal banatzea eta ahal zen azkarren kobraketa egitea erabaki zuen.
• 1648-2-26. Kataluniako gerrarako erregeak egin zuen soldadu eskaera zela-eta, Diputazioak adierazi zuen Olazko Andre Mariaren ermitan ahalik eta azkarren batzar berezi bat egitea komenigarria zela. Batzarra prestatzeko, eta ohikoa zuen bezala, aurrez Azkoitiko ordezkariekin bilera egitea erabaki zuten, biek bat egin eta, ondoren, batzar berezian iritzi berak agertzeko.
• 1648-2-23. Erregeak Kataluniarako eskatzen zuen jendeari buruz hitz egiteko bilerara herritar asko ez ziren joan, eta beste deialdi bat hilaren 26rako egitea erabaki zuten, agertzen ez zirenak zigortuak izango zirela jakinaraziz.
• 1648-1-3. Martin Oronoz arma egileak garbitu eta konpondutako herriko armak gorde zituzten ospitaleko gela batean, behar ziren unean behar bezala izan zitezen.
• 1647-12-20. Valentzian (Herrialde Katalanak) eta inguruko herrietan izurritea zela-eta guardiak egitea erabaki zuten Bustinzuriko gurutzean, Enparan zubian eta Madalenako ermitan. Horrez gain, eskribauari herritarren zerrenda egiteko eskatu zioten. Ospitaleko zaindariei eta ostatu nagusiei ere kanpotarrik ez hartzeko eskatu zieten. Urrestillan eta Nuarben ere neurriak hartzeko agindu zieten Julian Roteta eta Inazio Gaztanondori.
• 1647-11-8. Katalina Lerizi haur utzi bat hazteko eman zioten, baina herrian zabaldu zen hark ez zuela nahiko esne izango horretarako. Hala, Martin Atxaran erregidoreari agindu zioten, Maia sendagilearekin bat eginik, egia zen edo ez jakitea, ondoren behar ziren neurriak hartzeko herriaren aldetik.
• 1647-11-8. Herriko fidelak adierazi zuen Enparango zubiaren aldeko herriko sarrera gainean zegoen Andre Mariaren margotutako koadroa erori zutela eta bera zintzilikaturik zegoen tokia txukundu beharra zegoela. Andre Mariaren beste koadro bat jartzea erabaki zuten, tokia behar bezala egokitu ondoren.
• 1647-8-18. Frantzisko de Tejada fraideak -San Agustin komentuko priorea zen-, herria santuaren eguneko elizkizunera gonbidatu zuen. Agintariek patroi bezala elizkizunetara agertzea erabaki zuten, eta bazkarirako zahagi bat ardo, ahari on bat eta anega bat ogi laguntza bezala ematea ere erabaki zuten.
• 1647-6-5. San Agustin komentuaren eta herriaren arteko auzian herriak irabazi zuen. Hala idatzi zuen auziko lekuko zen Martin Elizaldek. Herritar bereziei deitzea erabaki zuten, berehala etor zitezen. Elizaren atarian sententzia irakurri zuten kanpaiak jo ostean. Herritar asko bildu zen une batetik bestera, eta prozesioa egin zuten herriko kale eta errebaletan. Elizara itzultzean meza santua ospatu zuten eta zezen batzuk ateratzea erabaki zen.
• 1647-3-9. Bederatzi urterako kontratua eginik zuen Joseph Iturralde txistularia ihes eginda zen herritik, eta Udalak atxilotu eta herriko kartzelara ekartzea erabaki zuen.
• 1646-11-4. Herriak San Agustin monastegiarekin zituen auziei buruz hitz egin zuten Herri Batzar nagusian. Martin Elizalde eta Pedro Arriaranek zeukaten herriaren ordezkaritza auzietan, eta haiek agertu zuten guztiaren berri.
• 1646-10-12. Aurreko igandean Bustinzuriko gurutzearen ondoan utzitako haur bat aurkitu zutela esan zuten eta, alkatearen aldetik ahaleginak egin baziren ere, ezinezkoa izan zela haren gurasoen berri jakitea. Katalina Larizi eman zioten azkenean haurra, hazteko, eta herriaren aldetik hilean hemezortzi erreal ordainduko zizkioten.
• 1646-10-12. Leihoetatik ura kalera botatzea debekatu zuten, bostehun maraiko isunpean.
• 1646-8-23. Inazio Garagarza San Agustin komentuko prioreak herria santuaren eguneko elizkizunetara gonbidatu zuen. Agintariek joatea erabaki zuten eta, ohikoa zen bezala, aulki apartekoak jarri zituzten elizan agintarientzat. Baina ez zuten bazkari eta jaialdirik ospatu, herria komentukoekin auzian baitzen.
• 1646-7-29. Kataluniara joango ziren bederatzi boluntarioak aurkeztu zituzten, eta bakoitzari zilarrezko zortzi erreal ordaintzea erabaki zuten; erdia orduan eta beste erdia bertaratzean.
• 1646-7-20. Herri Batzarrean Diputazioak bidalitako gutunaren berri eman zuten. Diputazioak frantziarren aurka Lleidako (Herrialde Katalanak) plazara irteteko 400 soldadu eskaini zituen eta soldaduak prestatzeko eskatzen zuen. Herriak, dirua zuenez, bederatzi boluntario topatzea erabaki zuten, behar zena ordainduz.
• 1646-6-28. Sevillatik (Espainia) Frantzisko Beitiak Elolaren memoriako zilarrezko 1.600 erreal bidali zituen, eta banatzea erabaki zuten, testamenduan aginduta bezala.
• 1646-4-12. Azken uholdeek Soreasu errotaren presan egin zituzten kalteak konpontzea erabaki zuten.
• 1646-3-23. Priorearekin harremanetan jarri ondoren, baldin alkatea agertzen ez bazen, Ostegun Santu egunean giltza fidelari emango ziola berak esan zuela jakinarazi zuten.
• 1646-3-20. Aurreko urteko agintariei San Agustin komentuko prioreak adierazitakoari buruz hitz egin zieten; hau da, Ostegun Santuan Jauna ezkutatutako unean alkateak jasotzen ez bazuen bertako giltza, ez ziotela bera fidelari eskainiko aurreko urteetan bezala. Prioreari fidelari giltza eman beharko ziola jakinaraztea erabaki zuten.
• 1646-3-19. San Agustin komentuari buruzko auzian eginiko gastuen berri eman zuen alkateak, baita Valladolideko (Espainia) Chancilleria Errealean eginikoan ere.
• 1646-1-16. Ospitaleko etxezain Domingo Kortaberriak eginiko eskaerari buruz abokatu batek emandako iritziaren berri adierazi zuen alkateak: 140 dukat ematekoa. 1631ean, enparantza nagusia zabaltzeko lanak ordaintzeko herriko agintariek 200 dukat hartu zituztelako zentsuan ospitaleko kaxatik. Ordaindu aurretik eta gertatzen zenaren berri jakiteko urte horretan agintaritzan zirenekin harremanetan jartzea erabaki zuten.
• 1646-1-6. Garizumako ostiraletan, urte batzuk aurreragotik galdu zen ohitura bat gogoratu zuten udalbatzarrean: Konpletak abestu eta sermoia, eta ondoren Miserere kantatzen zuten Vera Cruz deituriko kofradiaren aldarean. Galdutako ohitura berritu nahian, parrokiko apaizekin harremanetan jartzea erabaki zen, haiei elizkizunak indartzea erregutuz, batez ere orduan igarotzen ari ziren une garratzak gogoan izanik.
• 1645-3-30. Buztanzuriko Gurutzearen ondoan aurkitutako utzitako haurra hazten ari zen Katalina Lariz andrea, eta honi ordainketa egin zioten.
• 1645-2-3. Herriak Joanes Arangurenek Sevillatik (Espainia) bidalitako zilarrezko 6.000 erreal zituen, Nikolas Saez Elolaren memoriak sortutako interesak ziren, eta haren kaperako sei apaizen artean banatzea erabaki zuten. Berehala deitu zieten sei apaizei, hartzeko zutenaren berri eman eta ordainketa egiteko.
• 1645-1-6. Gutxienez 300 libra bolbora erostea erabaki zuten, eta Domingo Tolosari erosketa egitera Donostiara joateko agindu zioten.
• 1644-11-27. Borboiko Isabel erreginaren hiletak egiteko zenbait erabaki hartu zituen herriak.
• 1644-11-16. Herriak landarategiei buruz erabaki interesgarriak hartu zituen.
• 1644-11-13. Herriko dorreak nolako konponketa behar zuen zioen alkateak, teilatua benetan gaizki zuelako eta euria egitean kalte handiak izaten zituelako. Teilatua egokitzeko izendaturiko batzordeari guztiaren berri ematea erabaki zuten.
• 1644-10-9. Herritar bereziekin egin zuten batzarra, eta enparantzan herria egiten ari zen dorrea zer egoeratan zegoen azaldu zuen Pedro Barreda korrejidoreak. Ordularia eta kanpaia jarri nahi zituzten bertan, eta horrela erabaki zuten agintari eta herritarrek. Aurretik zegoen dorre zaharra ere konpondu egin zuten, bide batez, arriskua gaindituz. Gaia eztabaidatu ondoren, batzarrean zeudenek proposamenak egin zituzten horretarako, euren artean 1.459 erreal osatuz. Laguntza handiagoa bildu nahirik, herritarren artean hurrengo egunetan Portu, Inazio Eizagirre, Antonio Altuna eta Juan Oñaz eskribaua izendatu zituzten eurekin harremanetan jartzeko.
• 1644-9-30. Kontuan izanik San Miguel egunean agintari aukeraketan istiluak sortu zirela ondasun gabeko herritarrengandik, horien aurka neurriak hartzea erabaki zuten, euren ondasunen berri adierazten zuten agiriak aurkezteko eskatuz.
• 1644-4-14. Herriak Bustinzuri errebalean aurkitutako utzitako ume bat hazteko ordainketa egin zuen.
• 1644-4-6. Enparantzari beharrezko zabalera emateko, Juan Larralderen etxea eta haren kontra zen Juan Ilarrazarenak lurreratzea derrigorrezkoa zen. Alcañices eta Oropesako (Espainia) markesari eta Matias Inazio Zuazola eta Loiolari idaztea erabaki zuten, Loiola etxearen jarraipenari buruzko auzia zutelako.
• 1644-3-13. Parrokiko dorreko ordularia amaitua zuen Santiago Marigortak, eta hari ehun dukat zor zizkiotela adierazi zuten, apaizen aginduz ordu erdiak adierazteko lanak egin zituelako. Ordainketa egitea erabaki zuten, baina apaizei albistea pasatuz, herriari aurrez ezer esan gabe, ez zutelako horrela jokatzeko eskubiderik.
• 1644-3-10. Santo Domingo komentuari baimena eman zioten 40 dukaten egurra ebakitzeko.
• 1644-2-18. Azken uholdeek Barrenola burdinolako presa erabat apurtu zutelako, Juan Egurzari herriaren basoetan egurra ebakitzeko baimena eman zioten.
• 1644-2-18. Enparan errotako presak ere kalte handiak izan zituela adierazi zuten.
• 1644-2-12. Hiru urtean zehar herriko ospitalean lana egiteko eskritura sinatu zuten Domingo Odriozolarekin eta honen emazte Agustina Mujikarekin.
• 1644-2-12. Juan Larraari enparantza zabaltzeko bota zituzten etxeen tokia behar bezala harriztatuta gelditu zen begiratzeko eskatu zioten.
• 1644-1-17. Diputazioak erregeari probintziak agindutako soldaduak prest izan zitezela aginduz bidalitako gutun bat jaso eta alkateak deituta udalbatzar nagusia ospatu zuten. Aginduan bakoitzari libra bat bolbora, metxa eta beruna emango zizkiotela aipatu zuten. Bederatzi soldadu prestatu behar zituen herriak bi konpainiatan joango ziren 220 laguneko taldea osatzeko. Eta agintariei ahalik eta azkarren haien aukeraketa egiteko eskatu zieten, bakoitzari 50 dukat eskainiz jazkia eta arma erosteko; erregeak agindu bezala, boluntario joango ziren. Herritarrak izan beharrean, beste nonahikoak izan zitezkeen bederatzi soldadu haiek.
• 1644-1-12. Erreginaren hilketa funtzioetan, herriak 30.216 erreal gastatu zituela esan zen.
• 1644-1-4. Sagardoa saltzen jarri aurretik egiten zen zozketarako orduan, 27 saltzaile bakarrik agertu ziren.
• 1643-12-23. Aurreko Udalak herri barruan hiru taberna izatea erabakita zuen, beste bat Urrestillan eta beste bat Nuarbe auzoan 1644ko San Miguel egunera bitartean. Alondegian emango zuten Nafarroako ardo guztiaren berri pitxar bakoitzeko bi maraiko zerga kobratzeko -gauza bera eginik ardo zuriarekin edo Ribadabiako ardoarekin, Kanarietako edo Andaluziako (Espainia) txakolinarekin-, Joseph Goenaga izendatu zuen herriak guztiaren berri jasotzeko, urtean 150 erreal ordainduz.
• 1643-12-18. Pedro Egurza eta Juan Larraar izendatu zituzten Azpeitian zeuden sagardo -hutsa zein urarekin nahasturikoa- upelen berri emateko. Horiek kontatu ondoren, salgai jartzeko zozketa egiteko txandak izendatu zituzten.
• 1643-12-4. Parrokiko administrari gisa Udalak Santiago Marigorta erlojulariarekin eskritura sinatzea erabaki zuen, honek parrokiako dorrerako ordularia egin zezan ehun dukaten ordainetan.
• 1643-11-6. Herri Batzarrean herritarren aldetik aukeratu zituzten Martin Bazan Larralde lizentziatua, Miguel Egurza eta Joan Oñaz agintariekin bildu ziren -Martin Zabalia herritar arkitektua ere han zen-, eta herri dorre berria egiteari buruz hitz zuten, ordularia eta kanpaia zituela. Aurrean zeukaten arkitektuak berak emandako itxura. Azkenik, elgoibartar Santiago Marigorta erlojulariari deitzea erabaki zuten, eta eskriturak sinatzea ahalik eta azkarren, obrak hasteko.
• 1643-11-1. Herriko dorrea egiteari buruz zenbait erabaki hartu zituzten Herri Batzar nagusian.
• 1643-10-30. Herriak plaza publikoan zuen dorreaz denbora luzez hitz egin ondoren, herriko sarrera nagusian, Mateo Zabaliak emandako itxura eta altueran, herria apain zezakeela-eta berria egiteko beharrezkoak ziren obrak egitea erabaki zuten, goialdean kanpaia jarriz, eta plaza aldetik eta errebaletik ikus zitekeen ordulari bat ipiniz.
• 1643-10-14. Herriarentzat egokia zela pentsatuz, momentuan honoko taberna hauek bakarrik zabaltzea erabaki zuten: Eliz kalean, Juan Larraar eta haren emazteak bakarrik eta ez beste inork; Errebalean, Ana Larraar Ozakak. Erdi kalean eta Enparan kalean irekiko zituzten tabernei buruzko erabakia hurrengo ostiraleko batzarrerako utzi zuten.